طبق تعاریف مختلف در قوانین ، وقف را از نظر حقوقی می توان چنین تعریف کرد:
وقف عملی است حقوقی که به موجب آن شخص (اعم از حقیقی یا حقوقی) عین مالی را از مالکیت خود خارج نموده، از هر گونه نقل و انتقال اعم از ارادی مثل اقسام معاملات و قهری مثل توراث و دیگر تصرفات به طور کامل مصون نگاه می دارد و منافع آن را در راه خدا پسندانه و امور خیریه به طور دائم به جریان می‌اندازد تا افراد محدود و معین یا نامحدود و غیر معین به صورت بلا عوض از منافع آن بهره مند شوند و در متون شرعی از این عمل خیر، بسیار تمجید شده است و در حدیثی از پیغمبر اکرم(ص) این عمل به عنوان یکی از سه اقدام «باقیات الصالحات» معرفی شده است که ثواب آن استمراراً عاید بانی وقف است.
در نتیجه می توان گفت که عقد وقف در اصل و بنیان همان صدقه جاریه است که در قرآن نیز بسیار به آن پرداخته و توصیه شده است. صدقاتی که حتی پس از مرگ انسان، برای او خیرات و مبرات به دنبال خواهد داشت.
مستنبط از قانون تشکیلات اوقاف و امورخیریه و آیین نامه اجرایی آن موقوفه متصرفی عبارت است از موقوفاتی که متولی خاص نداشته باشد و به موجب قانون و با رعایت وقفنامه، اداره آنها بر عهده سازمان اوقاف و امور خیریه است که از محل درآمد آن پس از برداشت حق النظارت و حق التولیه مطابق قوانین سازمان اوقاف و امور خیریه بقیه درآمد و عایدات موقوفه طبق نظر واقف هزینه می نمایند.

موقوفات غیر متصرفی موقوفاتی هستند که متولی خاص داشته و اداره اوقاف صرفاً بر آن نظارت دارد و درآمد موقوفه را متولی طبق نظر واقف و وقفنامه مصرف می نماید.
آن چه اما بر موقوفات استهبان می گذرد گویا به گونه ی فاحشی با نص قانون متفاوت و شاید بتوان گفت در تضاد است .
اداره اوقاف و امورخیریه شهرستان استهبان در تعدادی از موقوفات که شرعا و قانونا دارای متولی است و باید به صورت غیرمتصرفی اداره شود و فقط اوقاف نظارت داشته باشد ، متاسفانه به صورت متصرفی عمل می کند و عملا متولی، نقشی در اداره موقوفه ندارد.
به عنوان نمونه موقوفات مرحوم حاج میرزاآقا که دارای متولی هست ولی اوقاف به صورت متصرفی عمل می نماید ، ضمن اینکه متاسفانه تعدادی از رقبات این موقوفه مدت های زیادی است که مال الاجاره را پرداخت ننموده اند!
مثال دیگر موقوفاتی است که درر استهبان در اختیار آموزش و پرورش قرار دارد.
اداره آموزش و پرورش استهبان سال هاست که به بهانه نداشتن اعتبار مالی ، مال الاجاره بسیاری از موقوفات را پرداخت ننموده است و این در حالی است که در برخی از این موقوفات توسط آموزش و پرورش با مزایده در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته و اجاره ماهیانه آن از بخش خصوصی دریافت می شود ولی هیچ خبری از مال الاجاره موقوفه نیست !
در خصوص سایر موقوفات نیز بعضا کار به جایی رسیده است که صدای مردم و متولیان و حتی امام جمعه محترم استهبان نیز درآمده است تا جایی که برای حل مشکلات پیش آمده برای موقوفات کتبا از مقام معظم رهبری استمداد جسته اند.
غم انگیزترین قصه این روزهای موقوفات استهبان اما، تصرف موقوفه مرحوم حبیب الله آموزگار توسط دانشکده فنی امام حسین (ع) می باشد .
موقوفه ای که واقف با مال شخصی خویش زمین را خریداری کرده و در آن مدرسه ساخته و در تاریخ فروردین ۱۳۴۹ هجری شمسی ، در کتیبه ای که مستندات آن موجود است موکدا تاکید کرده که :
اینجانب حبیب الله آموزگار این دبیرستان نوبنیاد را که هزینه آن بالغ بر یک میلیون و هفتصد هزار ریال شده بوزارت آموزش و پرورش اهدا نمودم که منحصرا محل استفاده دانش آموزان قرار گیرد و متصدیان امر باید در حفظ و مرمت آن و حسن اداره و رعایت مقررات اسلامی و تهذیب اخلاق دانش آموزان اهتمام کامل فرمایند.

جدای از عمل ننمودن به موضوع موقوفه و استفاده از آن به عنوان خوابگاه دانشجویان در چند سال اخیر ، حسب گزارش افراد مطلع، برای موقوفه فوق توسط دانشکده فنی امام حسین ( ع ) که به عنوان مستاجر از این ملک استفاده می نموده است ( فارغ از اینکه مال الاجاره ای پرداخت نموده یا خیر ) سند شش دانگ و تک برگ برای این ملک به نام دانشکده فنی گرفته شده است و دیر یا زود است که در لیست اموال مازاد دولت بر اساس قانون مولد سازی به فروش برسد و بر خلاف آیات و روایات صریح اسلامی و قوانین موجود عمل شود که می تواند خسارات و لطمات غیرقابل جبرانی را به جامعه وارد کند .
از مسئولان و متولیان مربوطه خواهشمند است نسبت به ابطال سند موجود این موقوفه و نظارت جامع و کامل بر سایر موقوفات اقدامات عاجل و موثر مبذول و نتایج حاصله از آن را به اطلاع مردم شریف و نجیب برسانند.

” این مطلب در شماره ۲۵ ماهنامه استهبانی دیگر به چاپ رسیده است . ”