شبی به شیرینی قهوه و تیزی نیشخند؛ طنز استهبانی درگذر زمان
به گزارش پایگاه خبری استهبان فردا به نقل از ایرنا، در آستانه «روز کتاب و کتابخوانی» و بزرگداشت هفته کتاب آیین «شب طنز و فکاهی در استهبان» با حضور شاعران و نویسندگان طنزپرداز در محل تالار شمس اصطهباناتی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان استهبان برگزار شد.
«امید کیامرث» رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استهبان در آغاز این نشست با تقدیر از دست اندرکاران برپایی این رویداد فرهنگی به اهمیت جایگاه طنز در سطح جامعه اشاره کرد.
در ادامه «محمد رضا آل ابراهیم» نویسنده و پژوهشگر فرهنگی استهبان با بیان پیشینه طنزنویسی و طنز سرایی در گذر زمان، تصریح کرد: نخستین طنزی که بنده دیده ام ماجرای طنزی از قاضی عضدالدین ایجی است و در گذر زمان محمد باقر پلاس، مرحوم شمس اصطهباناتی، علی حکمت،غلامرضا کمالدار، محمد ثالثی، سید مصطفی علوی، اصغر وفادار و… به طنز و طنزسرایی پرداخته اند.
به باور او روحیه طنزپردازی در بین مردم استهبان در ادوار مختلف تاریخی همواره پررنگ بوده است، که بسیاری از نکات باریکتر از مو در لابه لای زبان طنز مردم این دیار قرار داشته است.
در ادامه «صفدر دوام» نویسنده و روزنامه نگار فرهنگی به بیان مطلبی در رابطه با پیشینه طنزسرایی در بنیاد ادبیات فارسی پرداخت و گفت: سرآغاز طنز را باید به قرون ششم و هفتم هجری جستجو نمود که البته با عنوان طنز ولی بیشتر در قالب هجو در لابه لای مضامین اشعار شاعران ما قرار گرفت.
این روزنامه نگار با بیان اینکه با ظهور و بروز آثار «عبید زاکانی» نقطه عطفی در عرصه طنزنویسی تاریخ این مرز و بوم رخ می دهد، ادامه داد: چنانکه به باور تاریخ نویسان آغاز هجوم به حاکمان وقت با نیش طنز را عبید زاکانی بنیان نهاده است و پس از او بسیاری از شاعران و نویسندگان پیرو سبک طنزپردازی عبید شدند.
وی ادامه داد: مراد من به طنز نویسی و طنزسرایی دوران پس از جنبش مشروطه است که با قلم فرسایی بزرگانی نظیر علامه «علی اکبرخان دهخدا» بنیاد طنز نویسی به روشی نوین در ستون جریده «صور اسرافیل » و در جوهره کلام روزنامه چی های آن روزگار قرار گرفت و این روش به روزنامه نگاران دهه های پس از دهخدا نیز به میراث رسید، چنانکه برادران توفیق در مجله فکاهی آن روزگار که از اواسط دهه ۳۰ تا اوایل دهه ۵۰ منتشر گردید، راه و روش «چرند و پرند» دهخدا که (بنیاد آن در نشریه «صوراسرافیل» بنا نهاده شد) در طنزسرایی نیز شیوه شاعران منتقد طنزسرا در آن روزگار نظیر «سید اشرف الدین گیلانی» مشهور به «نسیم شمال» و دیگران ادامه دادند.
نویسنده ستون فرهنگی «تیتر آخر» در روزنامه باسابقه «عصرمردم» ادامه داد: پس از سالها و نزدیک به یک دهه بعد از مجله فکاهی «توفیق» ستون «دو کلمه حرف حساب» زنده یاد کیومرث صابری فومنی در روزنامه کهنسال اطلاعات مسیر جدید طنز نویسی در دوران پس از انقلاب اسلامی را ترسیم نمود و از اواخر دهه هفتاد با انتشار نشریه فکاهی «گل آقا» طنزپردازان و طنزسرایان آن روزگار با خاطرات حلقه طنز زنده یادان حسن و عباس توفیق به حلقه رندان گل آقایی پیوستند.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: باید اذعان داشت که تعریف طنزپردازی به طور حرفه ای پس از انتشار هفته نامه «گل آقا» ظهور کرد و حلقه طنزپردازان در این مجله با نظم و نثر ابتکاری نو در عرصه طنز مطبوعاتی که همان فکاهی دهه های قبل بود، بنا نهادند.
دوام ادامه داد: در شهرستان استهبان نیز بستر طنز سرایی و طنزپردازی در سده گذشته با آثار شاعر محلی سرا زنده یاد میرزا محمد اخباری متخلص به «شمس اصطهباناتی» آغاز و تاکنون با اشعار طنز در قالب نقدهای فرهنگی و اجتماعی در اشعار شاعرانی نظیر آقایان علی حکمت، محمد ثالثی، اصغر وفادار، سید مصطفی علوی، حسین گلچین و دیگر شاعران ادامه یافت.
به باور این روزنامه نگار که آثار طنز او در پایگاه «شیرین طنز» منتشر شده است؛ در شهرستان استهبان از آغاز انتشار مطبوعات و مجلات فکاهی نویسندگان و شاعران طنزپردازی نظیر مرحوم «سید اسماعیل طغرایی» همکاری مستمری با مجله فکاهی توفیق داشته اند و در روزگار ما نیز طنزپردازان حرفه ای از جمله آقایان اسماعیل عسلی، علی اصغر کمالدار، سید بهاء الدین مرشدی حرفه ای به طنزنویسی و یا طنز سرایی در ستون مطبوعات هم‌روزگار ما پرداخته اند.
او تاکید کرد: توجه مدیران فرهنگی شهرستان در محوریت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بر ایجاد کانون طنزپردازان شاعر و نویسنده استهبان برای کشف استعدادهای این هنر ماندگار و اجتماعی سرنوشت ساز تأثیر بسزایی خواهد داشت.
در این نشست همچنین طنزسرایانی چون «اسماعیل عسلی»، «محمدرضا اشجار»، «یونس ظفرمند» از ایج، «غلامرضا کمالدار» از رونیز به خوانش اشعار طنز خود پرداختند.
در این برنامه که با اجرای «احمد گلزار» همراه بود، «محمد ثالثی» شاعر محلی سرا و طنزسرای استهبانی به خوانش شعری محلی با مضمون انتقادی از اشعار شمس اصطهباناتی (۱۲۸۸ ه، ش استهبان، ۱۳۵۸ه، ش شیراز) پرداخت.
در ادامه «علی اصغر سلیمانی» نویسنده و پژوهشگر استهبان نیز به اشعار محلی علی حکمت در حوزه طنزسرایی، اشاره کرد و گفت: استاد علی حکمت ۸۰ بهار از عمر نازنین خود را صرف زبان محلی کرده است که شایسته ستایش ها قرار می گیرد.
او در ادامه به بیان نمونه هایی از مطایبه ها و طنز در دوران دفاع مقدس در بین رزمندگان شهرستان استهبان پرداخت.
در ادامه این نشست ادبی «علی حکمت» با خواندن شعری طنز با زبان محلی استهبان، به ماجرای انتشار کتاب تازه انتشار یافته اش که با مضمون خاطرات هشتادسالگی عمرش منتشر شده پرداخت و گفت: این اثر با همکاری یک خیر فرهنگی به انتشار رسیده و قرار شد برای خیرات و مبرات درگذشتگان این شخص کتاب به قیمت (۱۲۰ هزار تومان) در اختیار همشهریان و دیگر علاقه مندان قرار گیرد و درآمد آن حاصل آن نیز به حساب خیریه شهرستان استهبان واریز گردد.
وی ادامه داد: همشهریان گرامی و علاقه مندان می توانند برای تهیه کتاب به کتابفروشی مدرسی واقع در میدان امام خمینی استهبان مراجعه نمایند.
در پایان این مراسم به مناسب روز و هفته کتاب و کتابخوانی از آثار نویسندگان و شاعران شهرستان استهبان نظیر، کتابهای خاطرات «هشتاد دور گردش به دور خورشید» نوشته علی حکمت، «لطیفه ها و مثل ها در استهبان» نوشته محمد رضا آل ابراهیم، «شبانکاره های ایج» نوشته محمد رضا آل ابراهیم، « تبسم و تفکر» نوشته علی اصغر کمالدار (غمین)، «نقاشی های یک سرباز» نوشته علی اصغر کمالدار، «قصص قرآن» نوشته علی اصغر سلیمانی، «متقین در نهج البلاغه» نوشته علی اصغر سلیمانی رونمایی شد.
«شب طنزو فکاهی در استهبان» با همکاری «اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی»، «شورای اسلامی شهر و شهرداری»، «اداره کتابخانه عمومی» و «موسسه فرهنگی هنری ترانه آوای باران» شهرستان استهبان و با حضور پررنگ مردم برگزار شد.
