نگاهی به ظرفیت های بالای بومی و محلی شهرستان استهبان نشان می دهد، رونق اقتصادی و به دنبال آن تحقق شعار سال در این منطقه نیازمند اقداماتی پیچیده و پرهزینه نیست و با چند راهکار عملی و البته با اراده مسئولان میسر خواهد شد.
نامگذاری شعار سال بر موضوعات اقتصادی از جمله مهمترین موضوعاتی است که در دهه گذشته همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است. این در حالیست که شعار سال ۱۴۰۲ با عنوان مهار تورم و رشد تولید، با توجه به شرایط اقتصادی حاکم برجامعه، نشان از اهمیت بیش از پیش چاره اندیشی برای معضلات اقتصادی دارد.
واضح است که شعار «مهار تورم و رشد تولید» موضوعی راهبردی و ناظر بر اقدامات کلان در سیاستگذاری است، از همین رو این یادداشت، پرداختن به یک موضوع کلان و کشوری را دنبال نمیکند و هدف آن تبیین برخی از مشکلات اساسی شهرستان استهبان است که برطرف کردن آن با توجه به وجود ظرفیتهای بالای بومی و محلی منطقه می تواند به تحقق شعار سال کمک کند.
شهرستان استهبان از ظرفیتهای فراوانی در بخشهای صنعتی و کشاورزی برخوردار است، با این وجود، در دهههای گذشته سیاستهای صحیحی با هدف راه اندازی یک یا چند صنعت متناسب با مزیت های شهرستان دنبال نشده است که پیامد این کمتوجهی، وارد نشدن صنایع بزرگ به این شهرستان و تبدیل آن به شهری غیرصنعتی بوده است. این مهم به نوبه خود پیامدهایی همچون مهاجرت، عدم توسعه اقتصادی و صنعتی و مشکلات ناشی از آن را در پی داشته است.
نکته حائز اهمیت در این میان، مزیتها و ظرفیت های اقتصادی شهرستان استهبان مانند مزیتهای طبیعی، اقلیمی، فرهنگی منسجم به ویژه در زمینه صنایع دستی، ادبیات و شعر و …در مقایسه با دیگر شهرستانهای مجاور است. بهره برداری از این ظرفیت ها نیازمند سیاستگذاری از سوی مدیران شهری و استانی است که با یک نگاه جامع نسبت به تعریف یک یا چند رسالت صنعتی در رشته های خاص و متناسب با بوم استهبان بپردازند. ارمغان این نگرش، شکلگیری یک اکوسیستم صنعتی متناسب با زیست بوم استهبان خواهد بود که نوید جبران عقب ماندگیهای اقتصادی چند دهه گذشته و وارد شدن به جریان رقابت با شهرستان های استان را میدهد.
توجه به اقتصاد روستا و تسریع در ساخت مسکن ملی
ساخت مسکن به عنوان یکی از عوامل مهم در مهار تورم و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه محسوب میشود به طوری که اختصاص زمینهای بلااستفاده در شهرستان با رعایت الزامات آمایشی به منظور ساخت شهرک های مسکونی و گسترش شهر باعث کاهش هزینه های تامین مسکن شده و این امر باعث افزایش قدرت خرید در این حوزه و دیگر حوزه ها میشود که متاسفانه شهرستان استهبان حتی در مقایسه با دیگر شهرستان های استان کارنامه قابل ارائهای در این زمینه ندارد.
از دیگر عوامل کاهش تقاضا برای مسکن، توجه به رونق روستاهاست تا مانع از مهاجرت جمعیت به شهر شود. این موضوع کاهش سرریز جمعیت روستاهای اطراف شهرستان به استهبان را سبب شده و به دنبال آن کاهش تقاضا و قیمت مسکن را به دنبال دارد.
حضور مهاجرین افغانستانی و چالش گرانی مسکن
حضور افسارگسیخته و بدون آمایش جمعیتی مهاجرین افغانستانیها در سطح شهرستان استهبان از دیگر عواملی است که اگرچه با ارزان شدن نیروی کار سبب رونق تولید در منطقه شده است اما توجه به عدم ساماندهی و مدیریت مهاجران، آسیب هایی همچون افزایش بار خدمات شهری بر دوش مردم استهبان، بالارفتن قیمت مسکن و بیکاری نیروهای بومی را به دنبال داشته است که نیازمند اتخاذ سیاستهای جبرانی است.
پرهیز از خام فروشی و تکمیل زنجیره ارزشی محصولات کشاورزی
طی چند دهه گذشته مردم استهبان ناگزیر از خام فروشی انجیر، زعفران و دیگر محصولات کشاورزی بوده اند که عدم تکمیل زنجیره ارزشی این محصول دارای مضراتی از جمله کاهش درآمد کشاورزان، کاهش سطح اشتغال و کاهش صادرات و در نتیجه کاهش رقابت پذیری تولیدات شهرستان شده است. اصلاح این رویه و ساختار نامناسب نیازمند تکمیل زنجیره ارزشی انجیر، زعفران و دیگر محصولات کشاورزی شهرستان و حذف خام فروشی است. تحقق این مهم نیازمند تسهیل شرایط برای جذب سرمایهگذاران و همچنین کمک به تشکیل تعاونیها قدرتمند محلی در شهرستان برای جذب سرمایههای خرد در صنایع تبدیلی است.
صادرکنندگان انجیر و چالش تعهدات ارزی
از دیگر معضلاتی که دامن محصولات این شهرستان نظیر انجیر و زعفران را گرفته است، چالش تعهدات ارزی صادرکنندگان این محصولات است که هرساله گریبان گیر فعالان این حوزه می شود. به اعتقاد کارشناسان، ارائه معافیت های گمرکی به این دسته از فعالان اقتصادی می توان تا حد زیادی این مشکلات را برطرف کند.
به طور مشخص موانعی که بر سرراه رونق اقتصادی شهرستان استهبان قرار گرفته است در این یادداشت نمی گنجد و از حوصله خواننده خارج است. با این وجود، این چند چالشی که به آن اشاره شد از جمله مواردی است که راه حل هایی ممکن، اجرایی و در دسترس دارند و برطرف این چالش ها تاثیرات شگرفی بر اقتصاد شهرستان خواهد داشت.
اقداماتی همچون توجه به سند آمایش سرزمین منطقه، افزایش بهره وری در بخش کشاورزی با توجه به منابع محدود آبی شهرستان و تشویق سرمایه گذاری بخش خصوصی به ویژه بانکها در صنایع مولد شهرستان از جمله عوامل گرهگشای سرمایهگذاری در استهبان است که اجرایی شدن آن نیازمند هیچ هزینهای نیست و تنها اراده مسئولان را میطلبد.