خانه تاریخی پاکباز (حاجی میرزا بابا)در تملک شهرداری استهبان درآمد.
بناها و خانههای تاریخی، نمادی از هنر، معماری و هویت هر شهر و دیار هستند. بافت تاریخی استهبان در زمره بافتهایی است که سابقهای دیرینه و کیفیتی درخور و بیمانند دارد. متاسفانه در طی چند دهه گذشته و به دلیل ناآگاهی، بیتوجهی، سوءمدیریت و در این چند سال گذشته سوداگری و دلالبازی؛ بسیاری از دانههای ارزشمند این بافت تاریخی نابود شد و از میان رفت. حمام فخر، حمام کوچهشاه، خانه عنایت، خانه نعیمی، کاروانسرا و بسیاری از خانهها و آبانبارهای تاریخی در سالهای نه چندان دور، از صفحه ذهن و از بستر شهر پاک شدند. برخی در همین چند سال گذشته مدعی بودند که استهبان بافت تاریخی ندارد اما این ادعای کذبشان با پیدا شدن نامهها و دستورالعملهایی که در زمان خود آنها صادر شده بود، برملا شد. اما حیف از بناهایی مثل خانه تاریخی عنایت که در زمان آنها تخریب شدند.
شوراهای شهر نهادی هستند که میتوانند برای حفاظت و پاسداشت بافت تاریخی شهرها برنامههای شهرداریها و دیگر ارگانهای ذیربط را رصد و جهتدهی کنند اما متاسفانه اقدامات زیرساختی مانند حفظ بافت تاریخی را فدای ساخت چند المان و پارک و میدان و … میکنند تا چشمگیرتر باشند!
نگهداری و مرمت بافت تاریخی میتواند توسعه، اشتغال، رفاه، گسترش فرهنگ بومی و … را به همراه داشته باشد.
با پیگیریهای مستمر مهندس تاجپیکر، شهردار استهبان و دفتر بافت تاریخیِ شهرداری، بالاخره خانه تاریخی پاکباز (حاجی میرزا بابا معزی) توسط شهرداری خریداری گردید. به جرأت میتوان ادعا کرد که این خانه تاریخی، در زمره ارزشمندترین و بینظیرترین خانههای تاریخی فارس و شاید کشور باشد. نقشه و پلان بیمانند، گچبریها، آئینهکاریها، در و دَرَکها و اُرسی زیبای این خانه، شاهنشینی که شباهتهایی جالب با عالیقاپو در اصفهان دارد، پنجرههای چوبی با گرهچینیهای ظریف، نقاشی سقفها که منحصر به فردند و … همه و همه این بنای تاریخی را در زمره بینظیرترین خانههای زندیه قرار داده است. خوشبختانه این بنا از نظر سلامت، استحکام و پایداری کاملا سالم است. آسیبهایی جزیی هم وجود دارد که امیدواریم مرمت آن در دستور کار شهرداری و شورای اسلامی شهر استهبان قرار بگیرد.
مهندس بحرالعلوم مسئول دفتر بافت تاریخی در شهرداری استهبان میگوید: «تاریخ ساخت این بنا به دوره زندیه بر میگردد و هنوز نقاشیها و گچبریها و هنرهای رایج آن دوران در گوشهگوشهی بنا قابل مشاهده و بررسی هست.»
بیتردید این خانه تاریخی یکی از ظرفیتهای گردشگری استهبان خواهد شد و هر بینندهای از این همه زیبایی و هنر و معماری بینظیر انگشت بر دهان خواهد ماند.
ای کاش اداره میراث فرهنگی شهرستان و اداره کل در استان، به عنوان متولی حفاظت و پاسداری از این سرمایههای ارزشمند ملی قدمی در این راه میگذاشتند. اگر تملک خانه تاریخی پاکباز و مرمت حمام تاریخی کَزَمان توسط شهرداری استهبان انجام نمیشد، چه بسا هم اکنون سرنوشت حمام کزمان مانند سرنوشت کاروانسرا بود و روزگار خانه تاریخی پاکباز، شبیه خانه نعیمی یا عنایت شده بود.
نگرش علمی، واسپاری کار به متخصصین شایسته، نظارت، بستن مَمرهای سوءاستفاده سوداگران و … میتواند منجر به خدمات و رویدادهای عامالمنفعه گردد.
امید است این رویه همچنان امتداد داشته باشد و مالکان این گونه بناها و همه مردم نیز در راه حفاظت و حمایت از داشتههای ملی همراه و همسو باشند.
رسول حاجیباقری
دبیر گروه مردمی دیدهبان استهبان